Iedere keer als ik samen met mijn vierjarige zoon ergens naartoe ga, dan vraagt hij “gaan we met de auto of met de fiets?”. Als ik dan zeg dat we met de fiets gaan, is dat steevast een teleurstelling. Waarom? Nou, dat is simpel: omdat er altijd een zak pepermuntballen in mijn auto ligt! Hiermee heb ik mijn zoon (ongewild) geprimed, waardoor hij altijd goed gehumeurd de auto instapt en zin heeft om samen op pad te gaan.
Van priming heb je vast weleens gehoord. Met priming kun je een gewenste reactie op onbewust niveau realiseren. Denk aan muziek voor de wedstrijd als je in een stadion bent, die ene reclame die zo lekker herkenbaar is, de leuke glimlach van de barvrouw, het prachtige maatpak van de verkoper of – een klassieker – de geur van verse appeltaart bij een huisbezichtiging.
Door middel van beelden, sferen, kleuren, geuren, smaken, woorden, muziek en gedrag kun je de aandacht van anderen trekken en hen ontvankelijker maken voor je boodschap. Er is veel onderzoek naar gedaan en er zijn talloze voorbeelden van. Zo bleken mensen die in een experiment eerst een bak snoep voor hun neus kregen, in een volgende test opeens veel gevoeliger te zijn voor geld. Een ander voorbeeld is de citrusgeur die een tijdje is verspreid op politiebureaus, waardoor bezoekers gemiddeld rustiger worden na hun arrestatie of bij een aangifte. We komen zelden meer op een bewonersavond waarbij een comité van achter een tafel op een podium aan een volle zaal uitlegt dat je buurt tegen de vlakte gaat. Dit concept is allang vervangen door de inloopmarkt, waar je korte één-op-één gesprekjes voert met mensen die veel begrip tonen.
Priming is overal en je kunt er dus ook zelf bewust gebruik van maken. Het kan je helpen om een betere sfeer te creëren en je gesprekspartners zich meer open te laten stellen voor wat je ze te vertellen hebt. Door priming kun je makkelijker verbinding maken en verloopt het contact soepeler. De kans is groot dat je zelf (in elk geval onbewust) al vormen van priming toepast thuis of op je werk. De vraag is, of je priming voor jezelf nog bewuster en effectiever kunt inzetten? Het is leuk om daarmee te experimenteren. Een paar tips om mee te beginnen:
- Heb je een plan of voorstel te presenteren? Probeer dan in je keuze voor de titel en/of de tekst op je sheets aan te sluiten bij de taal van je organisatie en de woorden (of beelden) die een positief gevoel oproepen.
- Is er een belangrijk overleg, waar je een succesvol resultaat uit wil halen? Boek dan een mooie vergaderruimte (desnoods extern), zet wat lekkers op tafel en zorg voor goede koffie.
- Denk na over je kledingkeuze: wil je afstand of juist gelijkwaardigheid? Wat wil je uitstralen tijdens een gesprek? Dat geldt trouwens net zo goed voor digitale meetings: zit je in je pyjama voor de wasmachine, of trek je wat anders aan en zet je die laptop toch even richting de boekenkast? (Is het je al opgevallen dat Mark Rutte in het openbaar drie varianten heeft? Pak met stropdas, overhemd zonder stropdas of hoodie met gympen. Het is altijd één van deze drie en welke het is, is geen toeval)
- Handenschudden, het mag weer en we doen het ook wel… maar vergeet niet elkaar aan te kijken en – waar dat helpt – te glimlachen.
- Zorg altijd voor een zak pepermuntballen in je auto!